Hans Langendoen, hoger veiligheidskundige
De wereld van gezond & veilig werk kent vier kerndeskundigen. Arbeidshygiënist, arbeids- en organisatiedeskundige, bedrijfsarts, veiligheidskundige: wat voor mensen zijn dat eigenlijk, en wat hebben ze je organisatie te bieden? In deze vierdelige serie gaan we telkens met een van deze professionals op zoek naar de kern van diens beroep en toegevoegde waarde.
Op je visitekaartje staat met nadruk ‘hoger veiligheidskundige’. Wat doe je voor werk?
“Als gecertificeerd hoger veiligheidskundige adviseer ik organisaties over veiligheidsbeleid. Hoe gaat een bedrijf of instelling om met complexe risico’s en met de wetgeving rondom arbeidsveiligheid? Gebeurt dat op basis van een goed doordachte visie en strategie? Hierbij voel ik me het meest thuis in een uitdagende omgeving. Geef mij een complexe procesinstallatie en ik ga op zoek naar verbeterpunten voor de veiligheid van de mensen die ermee werken. Is er explosiegevaar, dan geef ik advies over de benodigde beheersmaatregelen. Wordt er gewerkt met complexe machines, dan doe ik een beoordeling van de machineveiligheid.”
Wanneer krijgen werkgevers met jou te maken?
Dat kan op meerdere manieren. Ik doe bijvoorbeeld geregeld onderzoek naar de basisoorzaken als er een ongeval is gebeurd, zodat een organisatie hier de juiste lessen uit kan trekken om herhaling te voorkomen. Maar ik kom gelukkig niet alleen bij rampspoed over de vloer, het is juist de bedoeling dat ik help om die te voorkomen. Een van de wegen waarlangs veel organisaties met me in contact komen is de beoordeling van de beheersing van werkrisico’s in de risico-inventarisatie & evaluatie (RI&E). Spelen er in een organisatie bijzondere veiligheidsrisico’s, dan is betrokkenheid van een hoger veiligheidskundige bij de RI&E verstandig. Ik beoordeel zo’n 100 verschillende aandachtspunten, dus de meerwaarde is verzekerd.”
Wat maakt je werk mooi?
“De veelzijdigheid. Ik kom echt bij allerlei bedrijven en instellingen, van groot tot klein en met een enorme variatie aan bedrijfsprocessen. Van een grote retailer tot een klein transportbedrijf, van een fabriek voor wapeningsstaal tot een Covid-teststraat of een producent van gehaktballen. In mijn werk is letterlijk geen dag hetzelfde. En het leuke is dat je overal een kijkje achter de schermen mag nemen, want veiligheidsrisico’s dwingen je om echt in de processen te duiken. Met als mooie uitkomst dat die bemoeizucht bedrijven werkelijk verder helpt op veiligheidsgebied. Bijvoorbeeld doordat ik werkgever en werknemers meer bewust maak van een risico, of kan aangeven hoe ze dit beter kunnen beheersen. Mijn dag is geslaagd als mensen zich geholpen voelen.”
Wat kom je zoal tegen?
“Ook dat varieert enorm. Soms hebben werkgevers de aandacht voor arbeidsveiligheid goed op orde, dan ga ik op zoek naar optimalisatie van de arbozorg. Maar het komt ook voor dat werkgevers onwetend zijn op veiligheidsgebied, of een risico niet scherp in beeld hebben. Dan ga ik meer op zoek naar de grote lijnen en adviseer ik over de belangrijkste verbeterpunten. Op dit moment zie ik bijvoorbeeld dat sommige organisaties worstelen met het beheersen van coronarisico’s. Of dat ze het besmettingsgevaar wel onder controle hebben, maar vervolgens onvoldoende aandacht schenken aan de risico’s van thuiswerken.”
Als je werkgevers één advies mag geven, wat zeg je dan?
“Een RI&E is de basis van je arbozorg, geef dit instrument de aandacht die het verdient. Zorg er om te beginnen voor dat je er een hebt, ik kom nog te veel bedrijven tegen waarbij dit niet het geval is. Heb je wel een RI&E, houd dan de inhoud actueel. De wet noemt geen termijn, maar geeft wel aan dat de RI&E up to date moet zijn. Heel concreet: zorg voor actualisatie als er iets binnen je bedrijf verandert. Of het nou om nieuwe machines of een nieuwe aanbouw aan het pand gaat, als de situatie verandert, wijzigen ook de risico’s. Verandert er niets ín je organisatie, dan kun je uitgaan van een maximale houdbaarheid van zo’n 4 jaar. De buitenwereld staat namelijk zelden stil: inzichten en veiligheidseisen veranderen regelmatig.”
Hoe ben je te bereiken als iemand vragen heeft?
“Omdat ik veel op pad ben, is de handigste optie om even een mailtje te sturen naar hans.langendoen@arbode.nl. Ik kom er dan op terug zodra ik in de gelegenheid ben.”